Κατάγματα Αγκώνα

ΚΑΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΑΓΚΩΝΑ

(ELBOW FRACTURES)

Ο Αγκώνας είναι μια πολύ σημαντική άρθρωση για την λειτουργία του χεριού. Η κάμψη του αγκώνα είναι απαραίτητη για τη εκτέλεση της βασικότερης ανάγκης του ανθρώπου, που είναι η λήψη της τροφής. Η έκταση του αγκώνα, καθώς και ο πρηνισμός και ο υπτιασμός του αντιβραχίου είναι απαραίτητοι για την αναζήτηση της τροφής.

Η κίνηση του αγκώνα επιτρέπει τη προσέγγιση του χεριού και σε άλλα σημεία του σώματος, όπως είναι η κεφαλή ή ο ώμος και να έχει οποιαδήποτε θέση στο χώρο μακριά ή κοντά στο σώμα, διευκολύνοντας έτσι τις καθημερινές δραστηριότητες επιβίωσης και δημιουργικής έκφρασης. Ο μεγάλος βαθμός ελευθερίας της κίνησης του αγκώνα και η προβολή του στον χώρο, τον καθιστά ευαίσθητο σε τραυματισμούς. Τα κατάγματα του αγκώνα είναι συχνή κάκωση και η πλημμελής αντιμετώπισή τους έχει ως αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία ολοκλήρου το Άνω Άκρου.

Στην άρθρωση του αγκώνα συμμετέχουν τρία οστά. Το βραχιόνιο, η κερκίδα και η ωλένη. Ενώνονται μεταξύ τους με ένα θαυμαστό τρόπο που επιτυγχάνει την σύνθετη λειτουργία του. Οιαδήποτε διαταραχή της σχέσης των οστών αυτών και της αλληλουχίας των αρθρικών επιφανειών, οδηγεί σε δυσκαμψία και πόνο στον αγκώνα.

Τα κατάγματα του αγκώνα διακρίνονται σε:

•    Κατάγματα του κάτω πέρατος του βραχιονίου οστού
•    Κατάγματα της κεφαλής της κερκίδας
•    Κατάγματα του ωλεκράνου
•    Κατάγματα της κορωνοειδούς αποφύσεως

Είναι δυνατόν να συνδυάζονται μεταξύ τους ή να συνδυάζονται με εξάρθρημα του αγκώνα. Ο συνδυασμός του κατάγματος της κεφαλής της κερκίδας, με εξάρθρημα του αγκώνα και κάταγμα της κορωνοειδούς αποφύσεως αποτελεί την ¨Φοβερή τριάδα” (Terrible Triad) και η πρόγνωσή του δεν είναι προβλέψιμη. Οι κακώσεις αυτές είναι βαρύτατες και απαιτούν εξειδικευμένη αντιμετώπιση, καθώς η πιθανότητα εμφάνισης μετεγχειρητικής δυσκαμψίας είναι αυξημένη. Άλλες φορές συνυπάρχουν συνδεσμικές βλάβες που χρήζουν ταυτόχρονης αποκατάστασης. Τέλος, τραυματισμοί νεύρων δεν είναι σπάνιοι, ειδικά στις περιπτώσεις καταγμάτων με μεγάλη παρεκτόπιση ή στα εξαρθρήματα του αγκώνα, με περισσότερο συχνή εντόπιση στο ωλένιο νεύρο και εμφάνιση ωλένιας νευρίτιδας.

Τα κατάγματα του αγκώνα στα παιδιά εμφανίζουν αρκετά διαφορετικά χαρακτηριστικά και χρήζουν εξειδικευμένης αντιμετώπισης, ειδικά τα υπερκονδύλια κατάγματα.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ

Τα κατάγματα του αγκώνα συνήθως έχουν θορυβώδη κλινική εικόνα. Έντονος πόνος, μεγάλο οίδημα και δυσκολία στη κίνηση είναι τα προεξέχοντα συμπτώματα. Μυϊκές αδυναμίες πιθανολογούν νευρικές βλάβες.

Η διάγνωση τίθεται με τον απλό ακτινολογικό έλεγχο. Συχνά απαιτείται περαιτέρω έλεγχος με αξονική τομογραφία, ειδικά στα ενδοαρθρικά κατάγματα, για τον σχεδιασμό της αρτιότερης αντιμετωπίσεως τους. Ιδιαίτερα χρήσιμη είναι η τρισδιάστατη απεικόνιση της αξονικής τομογραφίας ( 3D CT Scan), όπου αναλύεται εκτενέστερα η μορφολογία του κατάγματος.

ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Η θεραπεία των καταγμάτων του αγκώνα είναι συνήθως χειρουργική, όπως και όλων των ενδοαρθρικών καταγμάτων. Μόνο μικρά και απαρεκτόπιστα κατάγματα μπορούν να θεραπευτούν συντηρητικά. Η κλασική θεραπεία είναι η ανοικτή ανάταξη και η εσωτερική οστεοσύνθεση. Στόχος είναι η κατά το δυνατόν αρτιότερη ανάταξη των αρθρικών επιφανειών και η σταθερή οστεοσύνθεση που θα επιτρέψει την πρώιμη κινητοποίηση. Ανεπαρκής ανάταξη, πλημμελής οστεοσύνθεση και μακροχρόνια ακινητοποίηση θα οδηγήσουν στην ανάπτυξη συμφύσεων, στη συρρίκνωση των μαλακών μορίων και στη δυσκαμψία του αγκώνα. Οι επιπλοκές δεν είναι σπάνιες, με συχνότερες την απώλεια ανατάξεως και τη έκτοπη οστεοποίηση, τη δημιουργία δηλαδή έκτοπου οστού από τον οργανισμό. Ο τραυματισμός των νεύρων της περιοχής τη στιγμή του κατάγματος ή κατά τη διάρκεια των χειρουργικών χειρισμών δεν είναι σπάνιος. Η φροντίδα του Χειρουργού πρέπει να είναι ανάλογη για τη μείωση της πιθανότητας αυτής. Σε κάποιες περιπτώσεις συντριπτικών καταγμάτων σε ηλικιωμένα άτομα έχει θέση και η εφαρμογή ολικής αρθροπλαστικής του αγκώνα σε πρώτο χρόνο, προσφέροντας σχετικά γρήγορα ικανοποιητική κίνηση.

Μετεγχειρητικά, εφαρμόζεται πρόγραμμα έντονης φυσικής αποκατάστασης, στο οποίο η ενεργητική συμμετοχή του ασθενούς είναι πολύ σημαντική. Η φυσιοθεραπεία είναι δυνατόν να συνεχιστεί για διάστημα έως και 3 μήνες από τον τραυματισμό. Μετά το χρονικό αυτό διάστημα η δυσκαμψία συνήθως είναι μόνιμη και θα απαιτηθεί χειρουργική απελευθέρωση του αγκώνα.