ΠΛΑΣΜΑ ΠΛΟΥΣΙΟ ΣΕ ΑΙΜΟΠΕΤΑΛΙΑ (PRP): Η ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΤΟΥ ΑΝΩ ΑΚΡΟΥ
(PLATELET-RICH PLASMA)
Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει διεθνώς πολύ δημοφιλής η θεραπεία πολλών παθήσεων και τραυματισμών με έγχυση αυτόλογου πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP). Όμως, λεπτομέρειες της θεραπείας, όπως τι ακριβώς είναι, πως λειτουργεί, ποιές είναι οι υπάρχουσες ενδείξεις και ποια τα αναμενόμενα αποτελέσματα, δεν είναι ευρέως γνωστές.
Το αίμα αποτελείται κυρίως από ένα υγρό που λέγεται πλάσμα και που είναι εμπλουτισμένο με πλήθος μικρών συστατικών όπως είναι τα ερυθρά, τα λευκά αιμοσφαίρια και τα αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια είναι γνωστά για τη σπουδαιότητά τους στη πήξη του αίματος, αλλά παράλληλα είναι πλούσια σε πρωτεΐνες που είναι σημαντικοί αυξητικοί παράγοντες για την επούλωση των τραυμάτων. Το PRP είναι πλάσμα που έχει κατά 5-10 φορές περισσότερους αυξητικούς παράγοντες από το απλό αίμα. Αυτό επιτυγχάνεται με τη φυγοκέντρηση του αίματος του ασθενούς με ειδικό μηχάνημα και συγκεκριμένη τεχνική.
Τεχνική λήψης, παρασκευής και έγχυσης του PRP
Η διαδικασία ξεκινά με την αιμοληψία από τον ασθενή. Σε σύριγγα των 20 ml που έχει ήδη 2 ml ηπαρίνη αναρροφούμε 18 ml αίμα και το μεταφέρουμε στη ειδική αμπούλα φυγοκέντρησης. Στη συνέχεια γίνεται η φυγοκέντρηση σε ειδικό μηχάνημα στις 3200 στροφές ανά λεπτό για 3-4 λεπτά ανάλογα με το φύλο του ασθενούς. Σε ασθενείς με προϋπάρχοντα νοσήματα και χρόνια λήψη φαρμάκων ακολουθείται ειδικό πρωτόκολλο. Μετά τη 1η φυγοκέντρηση ακολουθεί και 2η για 5 λεπτά στις 3500 στροφές ανά λεπτό. Μετά τη διαδικασία αυτή, το PRP είναι έτοιμο προς έγχυση. Εννοείται ότι λαμβάνονται όλα τα μέτρα ασηψίας και πρόληψης μόλυνσης τόσο στη παρασκευή όσο και στην έγχυση. Επανάληψη της έγχυσης, είναι δυνατόν να απαιτηθεί σε επιλεγμένες περιπτώσεις. Η χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων λίγες μέρες πρίν και μέχρι 15 μέρες μετά την έγχυση του PRP συνιστάται να αποφεύγεται, καθώς μειώνει την αποτελεσματικότητα της θεραπείας.
Τρόπος δράσης του PRP
Η δράση του PRP δεν είναι ακριβώς γνωστή. Φαίνεται ότι ο μεγάλος αριθμός αυξητικών παραγόντων ενισχύει την επουλωτική διαδικασία, τόσο σε χρόνο όσο και σε ποιότητα, στη περιοχή. Έτσι, τραυματισμένοι ιστοί αποκαθίστανται ταχύτερα και σε χρόνιες τενοντίτιδες η υποχώρηση της φλεγμονής γίνεται ευκολότερα.
Ενδείξεις χρήσης πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP)
- Οξείς τραυματισμοί μυών, τενόντων και συνδέσμων
- Χρόνιοι τραυματισμοί τενόντων και τενοντίτιδες
- Διεγχειρητική χρήση σε επεμβάσεις
- Οστεοαρθρίτιδα
- Άσηπτη νέκρωση οστών (γόνατο, αστράγαλος, κεφαλή μηριαίου)
- Κατάγματα
Αποτελέσματα της έγχυσης πλάσματος πλούσιου σε αιμοπετάλια (PRP)
Στους οξείς τραυματισμούς μυών και συνδέσμων, το PRP, σύμφωνα με τις διεθνείς αναφορές βοηθά στη καλύτερη επούλωση και στην ταχύτερη επάνοδο στις δραστηριότητες ειδικά στους αθλητές.
Στις χρόνιες τενοντίτιδες, η χρήση του PRP είναι ευρέως αποδεκτή. Η επικονδυλίτιδα και η τενοντίτιδα του υπερακανθίου είναι παθήσεις που χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον. Σε σχέση με τη παραδοσιακή θεραπεία με τοπική έγχυση κορτιζόνης, το PRP χωρίς να πλεονεκτεί αποδεδειγμένα, αποτελεί μια εναλλακτική μορφή θεραπείας. Αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι η κορτιζόνη εμφανίζει γρηγορότερη βελτίωση, αλλά τα αποτελέσματα του PRP έχουν μεγαλύτερη διάρκεια στο χρόνο. Στο κάτω άκρο, η τενοντίτιδα του Αχίλλειου και του επιγονατιδικού τένοντα αποτελούν ένδειξη της χρήσης του.
Η διεγχειρητική χρήση του PRP είναι αμφιλεγόμενη. Έχει χρησιμοποιηθεί στη χειρουργική αποκατάσταση των ρήξεων του υπερακανθίου και των στροφέων στον ώμο, και στη ρήξη του πρόσθιου χιαστού στο γόνατο. Τα αποτελέσματα στην αρχή ήταν ενθαρρυντικά, σήμερα όμως πιστεύεται από τους περισσότερους Χειρουργούς, ότι μικρή ή καθόλου βοήθεια προσφέρει.
Η ενδοαρθρική έγχυση PRP στην οστεοαρθρίτιδα χρησιμοποιήθηκε καταρχήν στο γόνατο. Η αποτελεσματικότητά του είναι υπό διερεύνηση, αν και σε πρώιμα στάδια η κλινική εμπειρία είναι θετική και υποσχόμενη. Στις άσηπτες νεκρώσεις οστών είναι ενθαρυντική η χρήση, αλλά και εδώ απαιτούνται περισσότερες κλινικές μελέτες.
Στα κατάγματα, το PRP έχει χρησιμοποιηθεί για τη ενίσχυση της πώρωσης τους, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί η αποτελεσματικότητά του.
Θα πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι το PRP, ως μη φαρμακευτική ουσία (λαμβάνεται από τον ίδιο τον ασθενή), δεν έχει παρενέργειες, και εφ΄όσον η διαδικασία λήψης, παρασκευής και έγχυσης γίνει σωστά, είναι απόλυτα ασφαλές. Το PRP χρησιμοποιείται από την ομάδα μας σε επιλεγμένους ασθενείς και τα αποτελέσματα μας, συμβαδίζουν με αυτά της διεθνούς βιβλιογραφίας. Η έγχυση γίνεται συνήθως στο ιατρείο, ενώ αν υπάρχουν ειδικοί λόγοι μπορεί να γίνει στο χειρουργείο.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
