ΩΛΕΝΙΟ ΝΕΥΡΟ
(ULNAR NERVE)
Το ωλένιο νεύρο είναι το νεύρο της ισχυρής και της λεπτής σύλληψης του χεριού. Η ισχυρή σύλληψη του χεριού επιτυγχάνεται με τη σύσπαση των ωλένιων δακτύλων που νευρώνονται από το ωλένιο νεύρο. Οι μικρές “ντελικάτες” κινήσεις των δακτύλων είναι, επίσης, λειτοτγία του ωλένιου νεύρου. Δηλαδή, κάνει σχεδόν όλες τις δουλειές. Είναι απαραίτητο τόσο στους χειρώνακτες, όσο και στους ασχολούμενους με λεπτές εργασίες, όπως είναι οι κοσμηματοποιοί.
ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΩΛΕΝΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Το ωλένιο νεύρο σχηματίζεται από τις κατώτερες ρίζες του βραχιονίου πλέγματος, από την 8η αυχενική (Α8) και την 1η θωρακική (Τ1). Στην πορεία στο Άνω Άκρο διέρχεται από την έσω πλευρά του βραχίονα και την ωλένια πλευρά του αντιβραχίου. Ενώ σε όλη την πορεία στο αντιβράχιο προστατεύεται από τον ωλένιο καμπτήρα του καρπού, στη περιοχή του καρπού είναι σχεδόν κάτω από το δέρμα και είναι περισσότερο εκτεθειμένο σε τραυματισμούς.
Το ωλένιο νεύρο κυρίως νευρώνει:
- Τον ωλένιο καμπτήρα του καρπού
- Τον εν τω βάθει καμπτήρα του μικρού δακτύλου και του παράμεσου
- Τους μεσοστέους μυς
- Τους μυς του οπισθέναρος, που ευρίσκονται στην ωλένια πλευρά της παλάμης
- Τον προσαγωγό του αντίχειρα.
- Τους ελμινθοειδείς μυς του μικρού δακτύλου και του παράμεσου.
Η αισθητική του λειτουργία αφορά το μικρό δάκτυλο, τον μισό παράμεσο και το ωλένιο τμήμα της παλάμης.
ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΩΛΕΝΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Ο τραυματισμός του ωλενίου νεύρου στο επίπεδο του καρπού ονομάζεται χαμηλή παράλυση και εμφανίζει:
- Αδυναμία απαγωγής και προσαγωγής των δακτύλων
- Αδυναμία προσαγωγής του αντίχειρα
- Χαρακτηριστική γαμψοδακτυλία του μικρού δακτύλου και του παράμεσου, που οφείλεται στην υπερέκταση των μετακαρπο–φαλαγγικών αρθρώσεων λόγω παραλύσεως των ελμινθοειδών μυών και κάμψης της ονυχοφόρου φάλαγγας λόγω έλλειψης διαδρομής του εν τω βάθει καμπτήρα
- Ατροφία των μυών του οπισθέναρος
- Ατροφία των μεσοστέων μυών, με χαρακτηριστική την εικόνα του «αδύνατου» χεριού Χαρακτηριστική είναι η ατροφία του 1ου ραχιαίου μεσόστεου μεταξύ του δείκτη και του αντίχειρα
- Αναισθησία, ξηρότητα και έλλειψη εφίδρωσης, στο οπισθέναρ, το μικρό δάκτυλο και τον μισό παράμεσο
Τραυματισμός του ωλενίου νεύρου στη περιοχή του αγκώνα, λέγεται υψηλή βλάβη και η κλινική της εκδήλωση είναι όλα τα ανωτέρω, και επιπλέον:
- Αδυναμία ωλένιας κάμψης του καρπού
- Αδυναμία κάμψης της ονυχοφόρου φάλαγγας του μικρού δακτύλου και του παράμεσου
Η αποκατάσταση μιας διατομής του ωλενίου νεύρου πρέπει να γίνεται με μικροχειρουργικές τεχνικές. Λόγω της μεγάλης του διαφοροποιήσεως, που δίνει νεύρωση σε πολλούς μικρούς μύες, που ευρίσκονται κοντά ο ένας με τον άλλο, καθιστά την λειτουργική του αποκατάσταση ιδιαίτερα δύσκολη σε σχέση με τα άλλα νεύρα. Η αισθητικότητα αποκαθίσταται σχετικά εύκολα, η ανανεύρωση όμως των μεσοστέων και κυρίως του προσαγωγού του μικρού δακτύλου, δεν είναι πάντα εφικτή. Στις περιπτώσεις αυτές, η βελτίωση της λειτουργικότητας του χεριού αντιμετωπίζεται με ειδικές επεμβάσεις που λέγονται τενοντομεταφορές.
ΠΙΕΣΤΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ ΤΟΥ ΩΛΕΝΙΟΥ ΝΕΥΡΟΥ
Εκτός από τους τραυματισμούς, το ωλένιο νεύρο είναι δυνατόν να πιέζεται σε συγκεκριμένες ανατομικές θέσης κατά τη πορεία του στο Άνω Άκρο. Η πλέον συνήθης περιοχή είναι στον αγκώνα (ωλένια νευρίτιδα στον αγκώνα), ενώ λιγότερο συχνά είναι δυνατόν να πιέζεται στον καρπό, στο κανάλι του Gyon. Η πίεση του ωλενίου νεύρου στο κανάλι του Gyon είναι αποτέλεσμα, τις περισσότερες φορές, ύπαρξης χωροκατακτητικής εξεργασίας στη περιοχή (γάγγλιο). Σπάνια, το ωλένιο νεύρο πιέζεται από μια ινώδη ή οστέινη μπάντα στο κάτω τριτημόριο του βραχίονα (Arcade of Struthers). Περισσότερο συχνή είναι η πίεση των Α8-Θ1 ριζών στο βραχιόνιο πλέγμα (Σύνδρομο Θωρακικής Εξόδου) και συνήθως αντιμετωπίζεται ως ωλένια νευρίτιδα. Η θεραπεία στα πιεστικά αυτά σύνδρομα του ωλενίου νεύρου είναι η χειρουργική αποσυμπίεση το συντομότερο δυνατόν διάστημα, καθώς η χρόνια πίεση είναι δυνατόν να οδηγήσει σε μη αναστρέψιμες βλάβες και ατροφίες. Μια άλλη, επίσης συχνή, θέση πίεσης όχι του Ωλένιου Νεύρου αλλά των ριζών εκ των οποίων προέρχεται είναι στον αυχένα όπου μια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου ή μια εκφυλιστική σπόνδυλο-αρθροπάθεια με παρουσία οστεόφυτων πιέζει την Α8 κυρίως ρίζα. Το αποτέλεσμα θα είναι αιμωδίες στη κατανομή του Ωλενίου Νεύρου και ατροφία στον α΄ ραχιαίο μεσόστεο μυ και στους μυς του οπιθέναρος.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
