ΟΓΚΟΙ ΠΕΡΙΦΕΡΙΚΩΝ ΝΕΥΡΩΝ
(PERIPHERAL NERVE TUMORS)
Τα περιφερικά νεύρα είναι οι ιστοί που συνδέουν το κεντρικό νευρικό σύστημα με την περιφέρεια, όπου στέλνουν και δέχονται ερεθίσματα. Συνδέουν, δηλαδή, τον εγκέφαλο με το υπόλοιπο σώμα, επιτρέποντας του να κινείται και να αισθάνεται. Κάθε νεύρο έχει κινητικές και αισθητικές ίνες. Οι κινητικές ίνες στέλνουν ερεθίσματα προς τους μυς ενεργοποιώντας τους να συσπαστούν και οι αισθητικές ίνες προσάγουν στον εγκέφαλο ερεθίσματα για την αισθητικότητα. Όπως σε όλα τα συστήματα του σώματος, είναι δυνατόν να εμφανιστούν όγκοι και στα περιφερικά νεύρα. Η εντόπισή τους αφορά ολόκληρο το ανθρώπινο σώμα. Συνήθως είναι καλοήθεις, αλλά σε σπάνιες περιπτώσεις είναι δυνατόν να εξαλλαγούν σε κακοήθεις. Η αιτιολογία είναι άγνωστη, αν και κάποιες φορές έχει ενοχοποιηθεί η προηγούμενη, έστω και πολλά χρόνια πριν, για οιαδήποτε λόγο ακτινοβολία στη περιοχή. Κληρονομικοί παράγοντες έχουν, επίσης, θέση. Η νευροϊνωμάτωση, που είναι μια συγγενής ανωμαλία του νευρικού συστήματος, αποτελεί μια συχνή αιτία εμφάνισης ενδονευρικών όγκων.
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Οι όγκοι των περιφερικών νεύρων, στα αρχικά τους στάδια, είναι συνήθως ασυμπτωματικοί και δίδουν συμπτώματα μετά την αύξηση του μεγέθους τους. Τα κύρια ευρήματα είναι οίδημα, ή ψηλαφητή μάζα κάτω από το δέρμα, πόνος, αιμωδίες, αδυναμία ή παράλυση μυών, ζάλη και απώλεια της ισορροπίας.
Απεικονιστικά, η μαγνητική τομογραφία προσφέρει επαρκείς πληροφορίες για το είδος της παθολογίας, αλλά η διάγνωση επιβεβαιώνεται μόνο με τη βιοψία. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις, το ηλεκτρομυογράφημα μπορεί να είναι χρήσιμο.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία των όγκων των περιφερικών νεύρων είναι χειρουργική και συνίσταται στην αφαίρεσή τους. Μόνο μικροί όγκοι που δεν δίνουν συμπτώματα μπορούν να παρακολουθηθούν για κάποιο διάστημα, ειδικά στη νευροϊνωμάτωση που οι πολλαπλές εντοπίσεις καθιστούν πρακτικά αδύνατη τη συνολική αφαίρεσή τους. Οιαδήποτε, όμως, γρήγορη αύξηση του μεγέθους είναι ύποπτη και πρέπει να αντιμετωπίζεται επιθετικά. Απόλυτη ένδειξη άμεσης αφαίρεσης έχουν και οι όγκοι που δημιουργούν αδυναμία και παράλυση μυών.
Η χειρουργική αφαίρεση είναι ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία, καθώς πρέπει να ληφθεί πρόνοια για τη διατήρηση, κατά το δυνατόν, της λειτουργίας του νεύρου. Η Μικροχειρουργική τεχνική είναι απαραίτητη και η υψηλή μεγέθυνση θα επιτρέψει τη ασφαλέστερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση της προσπάθειας αφαιρέσεως του όγκου. Στις περιπτώσεις που εμφανίζεται λειτουργικό έλλειμμα, διάφορες επανορθωτικές επεμβάσεις είναι δυνατόν να βελτιώσουν το τελικό αποτέλεσμα. Οι επεμβάσεις αυτές περιλαμβάνουν τη γεφύρωση του νευρικού ελλείμματος με νευρικό μόσχευμα, τη μεταφορά νεύρου και τις τενοντομεταφορές. Στις περιπτώσεις κακοήθων όγκων, συμπληρωματική θεραπεία με χημειοθεραπεία, ή/και ακτινοβολία, κρίνεται απαραίτητη.
Οι καλοήθεις όγκοι των περιφερικών νεύρων είναι:
Σβάννωμα (Schwannoma). Είναι ο περισσότερο συχνός όγκος στον άνθρωπο και είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε σημείο του σώματος.
Νευρίνωμα (Neurofibroma). Είναι συχνός όγκος των νεύρων και εξορμάται από το κέντρο αυτών. Η κλασική του εμφάνιση είναι στη νευροϊνωμάτωση και είναι εύκολα ψηλαφητός κάτω από το δέρμα. Είναι καλοήθεις όγκος, αλλά η πιθανότητα εξαλλαγής είναι σπάνια, αλλά υπαρκτή (Νευρο-ινοσάρκωμα – Neurofibrosarcoma).
Περινεύρωμα (Perineurioma). Είναι σπάνιος όγκος, εξορμάται από το περινεύριο και είναι δυνατόν είτε να είναι μέσα στο νεύρο, είτε να είναι εκτός αυτού. Η ενδονευρική εντόπιση είναι συχνή στα παιδιά και στους νεαρούς ενήλικες, και εκδηλώνεται με μυϊκή αδυναμία, παράλυση και αισθητικές διαταραχές. Οι εξωνευρικοί όγκοι ασκούν πίεση στο νεύρο, μιμούμενοι διάφορα πιεστικά σύνδρομα των περιφερικών νεύρων.
Ενδονευρικό γάγγλιο (Ganglion cyst). Η εντόπιση γάγγλιου εντός ενός νεύρου δεν είναι συχνή. Η περισσότερο συνήθης εντόπιση είναι στο περονιαίο νεύρο και εκδηλώνεται με αδυναμία, ή παράλυση των περονιαίων μυών και του πρόσθιου κνημιαίου (αδυναμία έκτασης της ποδοκνημικής και των δακτύλων).
Κακοήθης όγκος των περιφερικών νεύρων είναι το:
Νευρο-ινοσάρκωμα (Neurofibrosarcoma). Είναι σπάνιος κακοήθης όγκος των περιφερικών νεύρων και είναι δυνατόν να εμφανιστεί σε οιαδήποτε σημείο του σώματος, καίτοι συνηθέστερα εντοπίζεται στους βραχίονες, στο πόδι και στον κορμό. Προδιαθεσικοί παράγοντες είναι η ύπαρξη νευρινώματος, όπως είναι στη νευροϊνωμάτωση τύπου 1.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
