ΠΕΛΜΑΤΙΑΙΑ ΑΠΟΝΕΥΡΩΣΙΤΙΔΑ
(PLANTAR FASCIITIS)
Η πελματιαία απονεύρωση είναι μια σκληρή, ινώδης ταινία που εκτείνεται από την πτέρνα μέχρι τις κεφαλές των μεταταρσίων, υποστηρίζοντας την ποδική καμάρα, και βοηθώντας στη καθήλωση του δέρματος στους υποκείμενους ιστούς, διαδικασία απαραίτητη για τη βάδιση. Απορροφά, επίσης, συνεχώς τις πιέσεις που ασκούνται στο πόδι όταν βαδίζουμε ή τρέχουμε. Ανάλογος ιστός υπάρχει και στο χέρι για τη επίτευξη της συλληπτικής του ικανότητας (παλαμιαία απονεύρωση).
Πελματιαία απονευρωσίτιδα είναι ο ερεθισμός και ή φλεγμονώδης αντίδραση της πελματιαίας απονεύρωσης. Η ύπαρξη οστικής προεξοχής στη κάτω επιφάνεια της πτέρνας, ονομάζεται «Άκανθα», αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα στην εμφάνιση της παθολογίας, χωρίς να αποτελεί την αιτία της. Εν τούτοις, έχει επικρατήσει να αποκαλείται «άκανθα πτέρνης».
ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Παρουσιάζεται με οξύ πόνο κάτω από την πτέρνα, αλλά και σε ολόκληρο το πέλμα, μετά τα πρώτα βήματα το πρωί ή παρατεταμένη καθιστική θέση και χειροτερεύει κατα τη διάρκεια της ημέρας, ειδικά μετά από πολλές ώρες ορθοστασίας. Συχνά η παθολογία συναντάται και στα δύο πόδια. Η πελματιαία απονευρωσίτιδα έχει συνήθως ένα ιστορικό μεγάλης χρονικής διάρκειας, δεν ανταποκρίνεται στη συνήθη θεραπευτική αγωγή, και ο ασθενής περιφέρεται από γιατρό σε γιατρό, αναζητώντας λύση. Συχνά συνδυάζεται με αποφυσίτιδα της πτέρνας, με βράχυνση του γαστροκνήμιου μυός, με ανεπάρκεια του οπισθίου κνημιαίου, ή με το σύνδρομο του ταρσιαίου σωλήνα. Η συνύπαρξη της πελματιαίας απονευρωσίτιδας, με την ανεπάρκεια του οπισθίου κνημιαίου και το σύνδρομο του ταρσιαίου σωλήνα αποτελούν την τριάδα της επώδυνης πτέρνας.
Η διάγνωση τίθεται με τη κλινική εξέταση, όπου διαπιστώνεται ευαισθησία κυρίως στη έσω πλευρά της πτέρνας. Η ραχιαία έκταση του ποδιού και των δακτύλων επιδεινώνει τη συμπτωματολογία.
Ο ακτινολογικός έλεγχος είναι απαραίτητος για τον αποκλεισμό άλλης παθολογίας και συνήθως θα αναδείξει τη χαρακτηριστική εικόνα του οστεόφυτου στη πτέρνα (άκανθα). Η μαγνητική τομογραφία επιβεβαιώνει τη παθολογία και είναι χρήσιμη για το σχεδιασμό της χειρουργικής θεραπείας.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η θεραπεία είναι κατ΄ αρχήν συντηρητική και περιλαμβάνει:
· Θεραπεία με αντιφλεγμονώδη φάρμακα και παγοθεραπεία.
Ο γιατρός σας μπορεί να συνταγογραφήσει αγωγή με αντιφλεγμονώδη για να ελαττώσει το άλγος. Η παγοθεραπεία μπορεί επίσης να ανακουφίσει τον πόνο. H παγοθεραπεία γίνεται με τοποθέτηση παγοκύστης στην πτέρνα και στην ποδική καμάρα 2-3 φορές ημερησίως για να μειωθεί η φλεγμονώδης αντίδραση. Γεμίστε ένα μπουκάλι με νερό και παγώστε το. Κατά την διάρκεια της παγοθεραπείας τοποθετήστε το στο πάτωμα και κυλήστε την ποδική καμάρα πάνω του τουλάχιστον για 10 λεπτά. Με αυτόν τον τρόπο επωφελείσθε ταυτόχρονα των πλεονεκτημάτων της παγοθεραπείας, των ασκήσεων διάτασης και του μασάζ.
· Ενθέματα υποδημάτων πτέρνης. Αυτά τοποθετούνται στα υποδήματα για να χαραρώνουν την πελματιαία απονεύρωση και να υποστηρίξουν και ανακουφίσουν την πτέρνα.
· Νυκτερινοί νάρθηκες. Πρόκειται για σκληρούς πλαστικούς νάρθηκες, που διατηρούν το πόδι και την ποδοκνημική σε ουδέτερη θέση μετά τις ασκήσεις διάτασης. Αυτό βοηθά στην επούλωση της πελματιαίας απονεύρωσης.
· Έγχυση τοπικά κορτιζόνης. Η έγχυση κορτιζόνης είναι δυνατόν να ανακουφίσει, ή να θεραπεύσει τον πόνο, ειδικά στη περίπτωση που υπάρχει εκσεσημασμένη οστική προεξοχή (άκανθα) που συμμετέχει στην έκλυση των ενοχλημάτων.
· Ασκήσεις διάτασης. Οι ασκήσεις διάτασης αποτελούν σημαντικό τμήμα της θεραπείας της πελματιαίας απονευρωσίτιδας και πρέπει να γίνονται καθημερινά μέχρι να είστε χωρίς συμπτώματα τουλάχιστον για 3 μήνες.
 | Ασκήσεις διάτασης της γαστροκνημίου μυός με τη βοήθεια μιας πετσέτας. Τοποθετήστε μια πετσέτα γύρω από τις κεφαλές των μετακαρπίων με το γόνατο σε έκταση. Ασκείτε έλξη στη πετσέτα μέχρι να αισθανθείτε την διάταση στην γαστροκνημία. Διατηρήστε αυτή την θέση για 30 δευτερόλεπτα. 6 επαναλήψεις, 2-3 φορές την ημέρα. |
 | Ασκήσεις διάτασης του υποκνημιδίου μυός σε όρθια θέση. Φόρτιση του ποδιού επί της πτέρνας σε μικρή έξω στροφή με το γόνατο σε κάμψη μέχρι να αισθανθείτε την διάταση στην γαστροκνημία. Διατηρήστε αυτή την θέση για 30 δευτερόλεπτα. 6 επαναλήψεις, 2-3 φορές την ημέρα. |
 | Ασκήσεις διάτασης του γαστροκνημίου σε όρθια θέση. Φόρτιση του ποδιού επί της πτέρνας σε μικρή έξω στροφή με το γόνατο σε έκταση και κλίση του σώματος προς τον τοίχο μέχρι να αισθανθείτε την διάταση στην γαστροκνημία. Διατηρήστε αυτή την θέση για 30 δευτερόλεπτα. 6 επαναλήψεις, 2-3 φορές την ημέρα. |
 | Ασκήσεις διάτασης της πελματιαίας απονεύρωσης. Τοποθετήστε την ποδοκνημική επί του αντίθετου γόνατος. Ασκήστε ήπια έλξη επί των δακτύλων μέχρι να αισθανθείτε την διάταση στην ποδική καμάρα. Διατηρήστε αυτή την θέση για 30 δευτερόλεπτα. 6 επαναλήψεις, 2-3 φορές την ημέρα. |
Όταν η συντηρητική αγωγή εφαρμόζεται συστηματικά για χρονικό διάστημα πλέον των έξι (6) μηνών και δεν αποδίδει τα αναμενόμενα αποτελέσματα, συνιστάται η χειρουργική θεραπεία. Κατ΄ αυτήν εκτελείται διάνοιξη-διατομή της πελματιαίας απονεύρωσης, και τα αποτελέσματα είναι πολύ καλά. Η χειρουργική θεραπεία έχει επίσης θέση στο σύνδρομο του ταρσιαίου σωλήνα, στο σύνδρομο της πιέσεως του πρώτου κλάδου του έσω πελματιαίου νεύρου και στο σύνδρομο του πρόσθιου ταρσιαίου σωλήνα, παθολογίες που έχουν διαφορετική αιτιολογία, πρέπει να διαγνωστούν σωστά και να αντιμετωπισθούν ανάλογα.
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
